Saga

Þann 25. mars 2013 skipaði umhverfis- og auðlindaráðherra nýja verkefnisstjórn rammaáætlunar. Verkefnisstjórnin sat til ársins 2017 og hélt áfram starfi við röðun og flokkun virkjunarkosta þar sem frá var horfið við lok 2. áfanga.

Á þessu tímabili öðlaðist rammaáætlun lögformlegt gildi. Niðurstöður margra ára vinnu þriggja verkefnisstjórna og margra faghópa voru staðfestar í fyrstu þingsályktuninni um verndar- og orkunýtingaráætlun.

Í 2. áfanga rammaáætlunar var lögð aukin áhersla á vernd og fjölbreytta nýtingu náttúruauðlinda, svo og á sjálfbærni orkulindanna.

Í 1. áfanga rammaáætlunar, 1999-2003, var sjónarhornið á orkunýtingu og áhersla lögð á stærri vatnsaflsvirkjanir, sem flestar byggja á lónum á hálendinu, og á jarðhitavirkjanir nærri byggð. 

Það sem við köllum „rammaáætlun“ í dag var lengi í mótun. Segja má að fyrstu skrefin hafi verið stigin árið 1971 þegar fyrstu náttúruverndarlögin voru sett á Íslandi. Málið hefur verið rætt á Alþingi allt frá árinu 1985.

Afar fá dæmi eru til um heildstæða orkunýtingar- og verndaráætlun í anda rammaáætlunar. Helst er að nefna Samlet plan for vassdrag, sem var unnið í Noregi á 9. áratug 20. aldar.

Á síðustu áratugum 20. aldar varð ljóst að iðnvæðing, mengun og hirðuleysi í umhverfismálum ógnaði heimsbyggðinni. Sjónarmiðum sjálfbærrar þróunar og náttúruverndar óx ásmegin.

Hér er að finna yfirlit yfir margskonar heimildir og gögn sem verkefnisstjórn og faghópar í 1. og 2. áfanga notuðu. Listanum er ekki haldið við lengur og ekki verður bætt á hann meira efni.